Johannes Beers
  • Blog
  • Frysk
    • ferhalen
    • essees
    • boekbesprekken
    • kollums
  • History
    • Frescoes >
      • Frisian frescoes
      • Danish frescoes
      • Swedish frescoes
      • Other countries
    • Runes >
      • Runes in Frisia >
        • Frisian runic inscriptions
        • Aspects of Frisian runes
        • The corpus of Frisian runic inscriptions
      • Runes in Denmark
      • Runes in Sweden
    • Viking trading places >
      • Ribe
      • Hedeby
      • Birka
      • Kaupang
      • Dorestad
    • Carel Roorda
    • The Georgian uprising on Texel
    • 1952: Swedish DC-3 shot down by Russia
  • Genealogie
    • beersgeschiedenis
    • Beerskwartierstaat >
      • beersrinzepiet
      • beersjitze
      • beersrinze
      • beerspieter
      • beersrinsegerlofs
      • beersgerlofklazes
      • beersclaasmartens
      • beersmaartenijans
    • palgeschiedenis
    • PalKwartierstaat >
      • palauke
      • paljogchum >
        • devries
      • paljelkewiebes
      • palwiebeoenes
      • paloenejelkes
      • paljelkejohannes
      • paljohannesgerrits
      • palgerritjohannes
  • Foto's
    • Geschiedenis
    • Stinzen en states
    • Stad en Dorp
    • Landschap
    • Militair
    • Muziek
    • Diversen
  • Zorg
    • Sietze Kijlstra
    • Johan Mackenbach
    • Evelien Finnema
  • Contact
Otterweg, Oosterzee

Jogchum van der Pal & Lamkje de vries

Jogchum van der Pal - arbeider (1909-1917), (vanaf 1941) winkelier 
* 26 mei 1890, Terwispel
+ 9 december 1944, Echten​
Foto
Op 10 juni 1915 getrouwd met

Lamkje de Vries
* 12 april 1893, Oosterzee
+ 4 januari 1983, Heerenveen
Foto

Klompen en manufacturen

Op 4 oktober 1909 kreeg de toen 19-jarige Jogchum, een jongeman van 1 meter 69 die bij zijn ouders op het boerenbedrijf in Oosterzee woonde, vrijstelling van de militaire dienstplicht, waarschijnlijk wegens longemfyseem.

Al kort na het huwelijk van Jogchum en Lamkje in juni, wordt in december oudste zoon Jelke geboren.
Jogchum van der Pal (1890-1944)
Lamkje de Vries (1893-1983)
Het boek 'Leven en werken in het Bantega van vroeger van T. van der Meer is een belangrijke bron voor het beschrijven van Jogchum en Lamkje. Zij beschrijft hoe vader Jelke aan het begin van de twintigste eeuw (het moet 1907 geweest zijn) een boerderij kocht aan de Otterweg bij Echtenerpolder, het latere Bantega. Na hun trouwen trokken Jogchum en Lamkje bij zijn ouders in en na het overlijden van Jelke in 1918, nam Jogchum de boerderij over.

Van der Meer schrijft dat Jogchum niet geschikt was voor het zware boerenwerk (dat zal te maken hebben met zijn longemfyseem). De boerderij werd verkocht en Jogchum en Lamkje gingen met hun kinderen Jelke (1915) en Hendrikje (Hinke, 1917) in een nieuwbouwwoning in het dorp zelf wonen.
Jogchum en Lamkje (links) waarschijnlijk bij hun verloving
De nieuwbouwwoningen aan de Middenweg in Echten, waar Jogchum en Lamkje begin jaren '20 gingen wonen
Jogchum en Lamkje met Jelke en Hinke
In dat huis begonnen ze een winkel in klompen en kruidenierswaren. Jogchum ging op pad om te venten, Lamkje stond thuis in de winkel. Volgens Van der Meer stonden de klompen op de overloop en de andere winkelwaar stond in de hal en de woonkamer uitgestald. 

Toen Jogchum steeds zieker werd, was er dan ook geen plek in het huis voor hem om te liggen. Eerst was hij welkom bij de buren, later werd hij achter huis verpleegd in een tent van het Groene Kruis.

Firma Leenes
De leveranciers waren Leenes uit Heerenveen en Zwart uit Lemmer. Van Zwart is weinig te vinden. Leenes was een grossier in het Helomahuis, één van de voornaamste panden in Heerenveen (Van Harenspad 50). De zaak bestond in ieder geval twee generaties lang, waarschijnlijk eerst als Firma H.B. (Harmen Bernardus) Leenes en Zonen, grossier in suikerwerken, banket en aanverwante artikelen te Heerenveen. Zijn zoon Theodorus profileerde zich als koopman/handelaar in vetwaren, suikerwerken en koloniale waren.

​Leenes kondigde de komst van de vertegenwoordigers aan met kaarten die in eigen beheer werden gedrukt (zie afbeelding). Het bedrijf bezat een van de eerste (vracht)auto's in Fryslân.
Het Helomahuis aan het Van Harenpad 50 in Heerenveen (collectie: Museum Heerenveen)
Kaart van Leenes uit 1935, met aankondiging voor winkeliers van komst van vertegenwoordigers (kaart: eigen bezit)
Helaas is een dergelijke kaart aan Jogchum niet bewaard gebleven (kaart: eigen bezit)
Vrachtwagen van de firma Leenes (foto: collectie Tresoar)
Na Jelke en Hinke kwamen er in die tijd nog meer kinderen: Auke (1919), Jantsje, Bouke.

In 1927 lieten Jogchum en Lamkje een nieuwe winkel bouwen aan de Middenweg. Daar zat een oude fietsmakerij van de gebroeders Bakker. Zij bouwden een huis tegen de oude werkplaats en in de werkplaats kwam de winkel (zie foto). NB: zowel op de deur van de opslag naast de winkel als op de vrachtauto van firma Leenes wordt reclame gemaakt voor Pleines zeep.
Jogchum en Lamkje met vier van hun kinderen voor de nieuwe winkel
Jogchum achtyer de kar van Harm Poorte
Beppe Lamkje (jaren '50)
Zoon Bauke met gehuurde auto op bezoek in Nederland na zijn emigratie naar de VS. Links beppe Lamkje
Beppe Lamkje begin jaren '80 met zoon Jelke en zijn vrouw Jantje Slof
Lamkje (rechts) met schoondochter Trijntje de Jong
Ook op deze plek werden nog weer kinderen geboren: Betsje, Sytske en Jan. Jogchum bleef kampen met zijn gezondheid. Tijdens de oorlogsjaren sprongen de oudste kinderen al bij in de zaak. Jogchum overleed op 9 december 1944. Hij was toen 54 jaar oud. 

Oudste zoon Jelke begon met zijn vrouw Jantje Slof een winkel in Lemmer. Lamkje ging met hen mee en zoon Auke (pake) nam de winkel in Nieuw-Echten over. In 1953 emigreerden Jelke en Jantje naar Australië en ging Lamkje terug naar het tot Bantega omgedoopte dorp. 

Lamkje is op 4 januari 1983 overleden. Zij woonde toen in Heerenveen bij haar dochter Sytske en haar man Jan Hoeksma.
<< Jelke van der Pal     Jogchum van der Pal     Auke van der Pal  >>

Woonplaatsen

Jogchum
1890 Terwispel
1909 Oosterzee

Lamkje
1893 Oosterzee

Samen
1915 Oosterzee
1919 Oosterzee
1943 Echten
1944 Echten

Lamkje
1945 Echten
1983 Heerenveen
NB: ik vermoed dat wat hierboven 'Oosterzee' wordt genoemd de otterweg is en wat 'Echten' heet, de Middenweg is die beide bij het huidige Bantega horen

Literatuur

​Leven en werken in het Bantega van vroeger - R. van der Meer -Snijder (onbekend)

Zie ook:

Geschiedenis familie De Vries
Powered by Maak je eigen unieke website met aanpasbare sjablonen.
  • Blog
  • Frysk
    • ferhalen
    • essees
    • boekbesprekken
    • kollums
  • History
    • Frescoes >
      • Frisian frescoes
      • Danish frescoes
      • Swedish frescoes
      • Other countries
    • Runes >
      • Runes in Frisia >
        • Frisian runic inscriptions
        • Aspects of Frisian runes
        • The corpus of Frisian runic inscriptions
      • Runes in Denmark
      • Runes in Sweden
    • Viking trading places >
      • Ribe
      • Hedeby
      • Birka
      • Kaupang
      • Dorestad
    • Carel Roorda
    • The Georgian uprising on Texel
    • 1952: Swedish DC-3 shot down by Russia
  • Genealogie
    • beersgeschiedenis
    • Beerskwartierstaat >
      • beersrinzepiet
      • beersjitze
      • beersrinze
      • beerspieter
      • beersrinsegerlofs
      • beersgerlofklazes
      • beersclaasmartens
      • beersmaartenijans
    • palgeschiedenis
    • PalKwartierstaat >
      • palauke
      • paljogchum >
        • devries
      • paljelkewiebes
      • palwiebeoenes
      • paloenejelkes
      • paljelkejohannes
      • paljohannesgerrits
      • palgerritjohannes
  • Foto's
    • Geschiedenis
    • Stinzen en states
    • Stad en Dorp
    • Landschap
    • Militair
    • Muziek
    • Diversen
  • Zorg
    • Sietze Kijlstra
    • Johan Mackenbach
    • Evelien Finnema
  • Contact