Gelukkig zijn we tegenwoordig niet meer afhankelijk van FM frequenties om naar radio te kunnen luisteren. Daardoor kan het lijstje favoriete radiostations er nu als volgt uit zien:
 
1. Kink - internetradio met alle goeie indiemuziek, bekende hits en nieuw werk, al moeten ze oppassen niet teveel Amerikaans zwaar gitaarwerk (Tool, Linkin Park, Foo Fighters) uit te zenden. Verder iets te vaak Red Hot Chili Peppers

2. Studio Brussel (StuBru) – internetradio From Brussels With Love, want in Belgie wordt ontegenzeglijk de beste indiemuziek gemaakt. Zender zwemt helaas de fuik van de Vlaamse hiphop in, maar ieder hiphopnummer dat gedraaid wordt, voorkomt dat de Red Hot Chili Peppers gedraaid worden, dus, allez…

3. Pinguin Radio (indie) – internetradio met altijd goeie muziek waarvoor ze niet afhankelijk zijn van hits. Ook bekend van de alternatieve ultieme lijst, de Snob 2000. Alleen iets te vaak Red Hot Chili Peppers

4. NPO Radio 2 – FM, eigenlijk alleen voor de gezelligheid ’s ochtends met Jan Willem Start Op en de Top 2000. Overigens iets te vaak Red Hot Chili Peppers

5. BBC6 Music – internetradio met goeie muziek, presentatoren die weten waar ze over praten, wat gelijk hun valkuil is: er wordt veel gepraat, wat nog altijd beter is dan de Red Hot Chili Peppers

6. Waterstad FM – FM en internetradio voor de ouwe meuk, helaas dus ook inclusief Red Hot Chili Peppers

7. Indie XL – internetradio, goeie indiemuziek maar ook hier de niet te vermijden Red Hot Chili Peppers

8. Veronica Radio – FM en internet, voor de ouwe meuk, maar de presentatoren zijn onuitstaanbaar en echt veel teveel Red Hot Chili Peppers

Eervolle vermelding voor VPRO's 3 Voor 12 Nieuwe Muziek. Niet echt radio, maar een afspeellijst op Spotify en gegarandeerd de enige plek zonder Red Hot Chili Peppers

​​Het is niet politiek correct, je mag het tegenwoordig eigenlijk niet meer zeggen en er rust een zwaar taboe op, maar vroeger was alles gewoon beter. Echt wel. Aantoonbaar ook. Neem nou de radio.
 
Voor de ontwikkeling van mijn muzieksmaak was 1981 een revolutionair jaar. In het begin van het jaar kreeg ik voor mijn verjaardag een wekkerradio. Ongebruikelijk: deze had niet rode, maar groene cijfers waar ik gefascineerd naar kon turen. Er ging een licht hypnotiserend effect van uit.
 
Eerst luisterde ik naar de muziek die mijn moeder beneden ook vaak op had staan. Raad een Lied of Niet van Willy Walden en Åse Rasmussen (dat was nog eens slow-radio), Will Wil Wel met Will Luikinga of de Nederlandstalige top 10 van de TROS, dat werd gepresenteerd door André van Duin. Hij maakte op zaterdagochtend nog een ander programma, de Dik Voormekaar Show dat ik alleen kende van de televisie. Hoewel de show natuurlijk een hoog lach-of-ik-schietgehalte had (‘Ome Harry, ik heb al geplast….’) was het echt goeie radio, omdat het op een gekke manier overtuigend was. De typetjes hadden allemaal hun eigen ontregelende rol. De wanhoop van Dik Voormekaar die tegen de klippen op moeite bleef doen om een redelijk radioprogramma te maken, leek zo oprecht dat ik vaak echt met hem te doen had.

Op zondagochtend was er de Ko de Boswachtershow. Ko, die vanuit zijn boswachtershut in het Bosbessenbos zat te keuvelen over de natuur, verhalen vertelde, een heuse nieuwsrubriek had (‘Dieren in het Nieuws’) en brieven van kinderen beantwoordde die postbode Anton Gleuf bij hem langsbracht. Informatief, soms melig, maar altijd vrolijk en het duurde net iets te lang, want ik moest op tijd in de kerk zitten, waardoor ik nooit het einde van het programma kon afluisteren.
 
In 1981 leerde ik de popmuziek met name kennen via de hitparades. Er waren in die tijd drie. Mijn favoriet was de Nationale Hitparade (‘We draaien de platen helemaal!’) op woensdagmiddag. Op vrijdagmiddag de Veronica Top 40 en op zondagmiddag de Tros Top 50. Ieder nummer voelde als een enorme ontdekking: het sferische Ghost Town van de Specials, het sexy Physical van Olivia Newton-John, het vervreemdende Oh Superman van Laurie Anderson, het vrolijke Why do 

Het was op dat moment het enige horizontaal geprogrammeerde radioprogramma (‘Iedere maandag tot en met zaterdag, de… Avond- Avond- Avondspits’) en iedere avond was het spannend of we op tijd klaar waren met eten zodat ik om zes uur klaar kon zitten om de opening van het programma – altijd een spitsvondig commentaar van Frits Spits op een nieuwsitem - te kunnen horen.
 
Het radioprogramma met de hoogste ‘production-value’, het programma waar het meeste werk in leek te zitten, was Het Weeshuis van de Hits (‘1972: Rod Stewart bij Dokkum vermoord’) van Peter van Bruggen met het lieve, beroemde, poëtische, hilarische weesjongetje Morrison (‘ik ga gaten graven, want waar gaten zijn, is hoop’). Van Bruggen was meester in het creëren van de illusie dat je naar veel meer luisterde dan een DJ in een studio. Er was een weeshuis, er zat een klein blond jongetje met een giga-zonnebril, er waren platen en humor en samen leverde dat een soort hoorspel voor popliefhebbers op. Voorbeeldje van het geknutsel van Peter van Bruggen was het interview met George Harrison dat het Weeshuis ooit uitzond alsof de Beatleslegende naar de KRO-studio in Hilversum was gekomen. Voor een goede luisteraar was het duidelijk dat Van Bruggen een reeds bestaand interview had gebruikt, maar hij had de oorspronkelijke vragen eruit geknipt en ze daarna zelf ingesproken. 
 
Eervolle vermelding krijgt ook Ronflonflon met Jacques Plafond. Wat ik me nu realiseer is dat dat eigenlijk een soort Dik Voormekaarshow voor volwassenen was: de serieuze programmamaker Jacques Plafond wiens programma iedere keer in chaos eindigde. Ook hier ontregelende typetjes als dichteres Wilhelmia Kuttje, Jaap Knasterhuis en Jan Vos, hoewel hij er zelf op typische Wim T. Schipperswijze de belangrijkste oorzaak van was dat het programma ontspoorde.
 
Halverwege de jaren tachtig introduceerden Adam Curry en Jeroen van Inkel het Amerikaanse format voor popradioprogramma’s: slap geouwehoer met melige humor en veel hits (en de Mini-mix van Ben Liebrand). Genieten voor een puber. In die tijd voelde Curry & Van Inkel aan als revolutionair. Er gebeurde iets waardoor al die andere popradio wat belegen begon te klinken. Ineens waren mannen als Lex Harding, Frits Spits en Henk Westbroek van een heel andere generatie.
 
Terugkijkend denk ik echter wel dat Curry & Van Inkel echter het begin van het einde was, hoe leuk het ook was. Steeds meer radioporgramma’s bestonden uit melig geouwehoer en simpele spelletjes en DJ’s werden verkapte stand-up-comedians (en vaak niet de beste). Net als een gebakje met je verjaardag leuk is, maar alle dagen gebak obesitas oplevert, werd de radio moddervet van DJ’s die net niet de persoonlijkheid en het gevoel voor humor hadden die Curry & Van Inkel zo speciaal maakten. Het hielp trouwens ook niet dat er vaste voedertijden (horizontale programmering) werd ingevoerd en het accent steeds meer verschoof van rock naar pop.
 
In de jaren negentig heb ik dan ook weinig naar de radio geluisterd. Radio 2 kreeg me met de Top 2000 weer te pakken, maar na een paar jaar koos ik toch weer voor 3FM om bij te blijven met de nieuwe muziek. Ik was blij toen de kabelboer besloot het fantastische Studio Brussel te gaan doorgeven, want uiteindelijk ben ik nu echt wel te oud voor 3FM. Desalniettemin leverde 3FM met Serious Request en het Glazen Huis de beste radio van de afgelopen drie decennia op.

Het Glazen Huis in Leeuwarden (2013) met in de verte Bastille

​Al die oude radioprogramma’s als Het Weeshuis van de Hits, De Avondspits en Ronflonflon – zelfs Raad een Lied of Niet – hadden één ding gemeen: ze trokken je naar de radio toe. De makers leken hun programma voor jou en jou alleen te maken en vroegen je te luisteren, echt te luisteren, want ze hadden hun best gedaan dingen in elkaar te draaien, te knutselen met bandrecorders en hun kennis van en liefde voor muziek. En zo maken ze ze niet meer, tegenwoordig. Waarmee maar is aangetoond dat vroeger alles beter was.
 
In ieder geval de radio.

Mear Frjentsjer by Foto's Stad en Dorp

Heel bijzonder stukje Fryslân, de Westhoek. Eindeloze stukken land, dreigende wolkenpartijen en fifty shades of grey. Lastig om goed op de foto te vangen.

Meer op Foto's Landschap 

Dit zijn mijn pumps. Heus. Maat 42. Waargebeurd. Schoenenreus, als ik het me goed herinner. Zilvergrijs. Niet dat ik nog kan bewijzen. Ik heb ze tien jaar geleden uiteindelijk maar weggedaan, omdat ik ze toen zeker al vijftien jaar, na die ene keer, niet meer aangehad had.
 
Inderdaad. Eén keer gedragen.

Dat zat zo. Ik had op televisie naar Bolero met Bo Derek gekeken. Een slechte film, met een achterlijk verhaallijntje en slecht acteerwerk. Maar daar ging het in de film ook niet om, het ging in de film om Bo Derek. Bo zoekt de liefde, beter gezegd, ontmaagding, maar niet door de eerste de beste. Ze belandt in de woestijn bij een sjeik. Als voorspel giet hij vloeibare honing over haar lichaam en likt het vervolgens op. De anticlimax was dat de sjeik - stoned – in slaap valt en Bo op zoek moet naar een volgende kandidaat.
 
Maar daar gaat het niet om.
 
Mijn vriendin en ik kregen lang geleden een uitnodiging voor een feestje. Een verjaardagsfeestje van iemand die dertig was geworden. Het is al zo lang geleden, dat dertig voor ons gevoel toen, al vrij oud was. De jarige gaf een IT-feestje. Computers bestonden in die tijd nog niet en IT was de naam van een discotheek in Amsterdam waar – voor zover wij in het slaperige Leeuwarden konden nagaan – ieder weekend travestieten zich schaarsgekleed uitleefden in dans en aanverwante zaken.
 
Of wij gekleed wilden komen alsof we naar de IT zelf gingen.
 
Dat wilde ik wel en met kleren en sieraden van mijn vriendin en een pruik die zij bleek te hebben, was alles voorhanden voor een aardige travestie. Het ontbrak alleen aan pumps. Vandaar de Schoenenreus op de Nieuwestad in Leeuwarden. Geen verkoopster die ons hielp als ik m’n voet in pumps stak om te passen. Uiteindelijk koos ik de zilvergrijze pumps, maat 42 en legde ze op de toonbank met een diepe basstem: ‘deze graag, juffrouw’.
 
Vervolgens liepen we de V&D in (ja, inderdaad lang geleden) voor andere boodschappen. Bij vertrek ging het diefstalalarm bij de deur af. We wachtten de beveiliger met vertrouwen af en gaven hem een blik in onze tassen. De eerste tas opende zich en de beveiliger keek naar twee levensgrote zilvergrijze pumps, maat 42. Hij keek me vervolgens met grote ogen aan en zonder nog in de andere tassen te kijken mocht ik doorlopen.
 
De zaterdagavond van het feestje kleedden mijn vriendin en ik ons om. Zij zag eruit als een volkse troela met excessief veel make-up en ik… ik vond mezelf eigenlijk best wel een lekker wijf. Mooie blonde pruik, een strak kort rokje om de kont, met paarse panty’s om mijn slanke benen (toen, in ieder geval), mijn zilvergrijze pumps maat 42 en mijn ringbaardje.
 
Had ik al gezegd dat ik een ringbaardje had?
 
Dat was mode in die tijd. Geloof me. En niet eens voor CDA-ers alleen. Het was natuurlijk de ultieme travestie: een lekker wijf met een ringbaardje, that’s me. Heftig opgedirkt stapten we op de fiets van Camminghaburen naar de binnenstad van Leeuwarden. Het regende en het was donker, maar ver voordat iemand ooit van de hashtag had gehoord hadden we er #zinin. Op de Groningerstraatweg kwam er een dure auto uit de Goudenregenstraat. Een BMW/Mercedes/Audi soort van dure auto. Wij fietsten rustig door omdat fietsers daar voorrang hebben.
 
Voorrang hebben is echter iets anders dan voorrang krijgen.
 
Mijn vriendin ving de klap dapper op en viel op de grond. Voordat ik van de fiets was afgestapt, waren er vier Marokkanen uit de auto gesprongen en stonden om mijn vriendin heen, hielpen haar voorzichtig overeind en pakten de fiets op.
 
Mind you, dit verhaal is zo oud, het was nog voordat Pim Fortuyn en Geert Wilders ons vertelden dat we een hekel aan Marokkanen moesten hebben.
 
Terwijl ik me stond af te vragen of we politie moesten vragen de zaak te komen afhandelen en of dat slim was omdat wij heel studentikoos geen licht op de fiets voerden, probeerde ik me in het gesprek tussen de vier Marokkanen en mijn vriendin te mengen met een ‘is alles goed, lieverd?’ Vier Marokkaanse hoofden draaiden zich naar mij om en deden een vervolgens een stap achteruit. Alsof het was afgesproken weken ze terug.
 
In de consternatie (en de duisternis) hadden ze mij over het hoofd gezien en keken nu naar een blondine met een ringbaardje. En zware make-up. En zilvergrijze pumps maat 42. De verbijstering droop van hun gezicht af. Zo stonden we daar. Mijn vriendin was geschrokken, maar verder in orde, er was geen schade aan de Duitse dure auto, alleen het voorwiel van de fiets was gebogen.

De chauffeur keek me aan en zei ‘als ik je honderd gulden geef, is het dan goed?’

Nogmaals, dit is lang geleden, honderd gulden was veel geld en de beschadiging aan de fiets was voor een paar tientjes te repareren. Dus, honderd gulden in het handje en geschrokken liepen we naar de binnenstad.
 
Op het IT-feestje waren de mensen vrolijk uitgedost, maar er waren maar twee echte travestieten en slechts één ervan had een pruik op. Met gemak was ik dus het middelpunt van de belangstelling en het hoogtepunt van de avond, toen ik een toespraak voor de jarige hield. In die toespraak wreef ik uitvoerig in dat de jarige maar al liefst dertig was en dat men op die hoge leeftijd extra aandacht dient te geven aan het seksleven, opdat het niet verslapt, zeg maar. Ik gaf haar vervolgens  tips om haar seksleven spannend te houden. Een pot verse honing was daarin een belangrijk attribuut.

Hoe honing op een juiste wijze te gebruiken om het seksleven op gang te houden, was de kern van die toespraak. Kortgeleden heb ik het idee omgewerkt naar een kort verhaal: De Hunning (in het Fries, inderdaad).
 

In mijn kindertijd – zeg, jaren zeventig – hadden we niet veel interessante muziek in huis. Mijn vader luisterde naar klassieke muziek (Bach, koormuziek en walsen van Johan Strauss) en mijn moeder luisterde naar middle of the road op de radio en had een paar LP’s van Gert & Hermien (‘Vissers van de mensen, maak ik u, sprak de heer’). Hooguit via Toppop had ik een idee dat er meer moest zijn, daar buiten, in de grote mensen wereld. Ik herinner me gefascineerd te kijken naar de tekenfilm bij Love is All van Roger Glover en ook het optreden van Queen in de Toppopstudio met Killer Queen maakte grote, blijvende indruk.

Ergens in de tweede helft van de jaren zeventig kocht mijn moeder een serie van vier musicassettes met muziek die in de buurt van popmuziek kwam. Vier greatest hits cassettes van ABBA, George Baker Selection, Simon & Garfunkel en de beste Country & Western hits. Omdat het de enige popmuziek in huis was, heb ik de cassettes stuk geluisterd.
 
Het leverde me het volgende op:
1) als puber ontkende ik natuurlijk hartgrondig van ABBA te houden, maar eerlijk is eerlijk, na Lennon & McCartney zijn Andersson & Ulvaeus de beste popcomponisten ooit;
2) George Baker schreef de beste openingszin in een intro van een popsong ooit in Dear Ann;
3) ik kan geen nummer van Simon & Garfunkel horen zonder de tweede stem mee te zingen, fluiten of neuriën;
4) een guilty pleasure, een brok in mijn keel iedere keer als ik Tie a Yellow Ribbon of The Most Beautiful Girl hoor.

Dit was de enige popmuziek tot ik op mijn elfde verjaardag een eigen wekkerradio kreeg en rond dezelfde tijd The Beatles ontdekte. Eerst luisterde ik nog naar Raad een Lied of Niet van Willy Walden en Åse Rasmussen (dat was nog eens slow-radio) omdat mijn moeder daar altijd al naar luisterde en zelfs Lieve Bella Beer van Ron Brandsteder leuk vond (in my defence, ik was elf!), omdat ik dat kende van de Showbizzquiz op televisie. Gelukkig ontdekte ik al gauw Radio 3. De echte popmuziek begon voor mij met Ghost Town van The Specials.
 
Van ABBA, Simon & Garfunkel en George Baker kocht ik in de loop van de tijd (verzamel)albums. Halverwege de jaren negentig vond ik een verzamelalbum voor tien gulden bij de V&D. Thuis gekomen hoorde ik (en las in het boekje) dat dit niet de oorspronkelijke opnames waren, maar allemaal nagespeelde en nagezongen opnames waren van een George Baker sound-alike. Het was op zich een gênante vertoning toen ik – volwassen kerel - de CD terugbracht naar de V&D en mijn beklag deed dat ik de echte George Baker wilde hebben. De verkoper ontkende eerst nog dat dit een fake-George Baker was, maar ik hield voet bij stuk. Dit was een hoogst principiële kwestie. Ik vertelde hem dat ik héél goed wist hoe George Baker echt klonk en dat ik hier geen genoegen mee nam en bereid was de vijf euro duurdere echte CD te kopen die ook in de bakken stond.
 
Dat was prima
 
Ik was erg verrast toen bleek dat mijn broer de vier cassettes nog bleek te hebben. Voor de lol heb ik de cassettes op Spotify gereconstrueerd:
ABBA Super Hits
16 Country & Western Power
16 Simon & Garfunkel Hits
A Selection of George Baker Hits
 
Dat ik blijkbaar heel goed wist hoe George Baker klonk, bleek toen mijn broer me vertelde dat alle vier cassettes niet oorspronkelijke uitgaven van de muziek bevatten, maar allemaal nagespeelde en nagezongen opnames….

Nadat ik in 1994 gemeenteraadslid voor PAL/GroenLinks was geworden en in 1995 fractievoorzitter, bleek al gauw dat de afdeling (bestuur en leden, vooral de oude garde uit de PAL-tijd) moeite had met de fractie vol nieuwe gezichten. Ondanks het gebrek aan ondersteuning hadden we inhoudelijk echter de zaken goed voor elkaar. Nadat het college van B&W was gestruikeld over de kwestie Stadskantoor waren wij de eerste PAL/GroenLinksfractie die bestuursverantwoordelijkheid kreeg.
 
Tijdens de raadsperiode volgde binnen PAL/GroenLinks echter crisis op crisis: de wethouderskeuze, de breuk met Annemarie Visser, een fractiemedewerker die niet wilde werken, de opvolger voor Visser die niet geschikt bleek voor het raadswerk en nog meer kleine conflicten en ergernissen. Als fractievoorzitter was ik meer bezig met het blussen van brandjes dan met de inhoud. Nadat Piet Meerdink de plek van Annemarie Visser had overgenomen, kreeg hij van mij ook het fractievoorzitterschap cadeau.
 
Wrijven in de vlek
Ik wilde me het laatste jaar van de raadsperiode richten op de inhoud en twee zaken agenderen: in de raad een voorstel prostitutiebeleid inbrengen en een meer groene visie op de ruimtelijke ontwikkeling van Leeuwarden binnen PAL/GroenLinks bespreken. Helaas leek de afdeling meer gericht op het uitwrijven van de vlek die de crises hadden achtergelaten.
 
Natuurlijk wist ik wel dat ik door mijn opstelling in met name de kwesties wethouderskeuze en Annemarie Visser binnen de afdeling niet populair was geworden. Het verbaasde me dan ook enigszins dat ik eind 1997 wel op de kandidatenlijst terug kwam. Twee plaatsen hoger ook nog dan in 1993. Het feestje duurde echter niet lang. Uiteindelijk wilde men toch liever van me af en bedacht daarvoor de ‘afdrachtenkwestie’.
 
Afdrachten in de politiek zijn vooral bekend van de SP, waar volksvertegenwoordigers al hun vergoedingen voor raads-, staten of Kamerwerk aan de partij moeten afdragen. Andere partijen kennen ook afdrachtenregelingen, maar dan gaat het altijd om een deel van de vergoeding. Bij GroenLinks was het regel dat van de (als ik me goed herinner) 1500 gulden, ik 300 aan de landelijke partij zou afdragen. Dat was een verplichting.
 
Omdat de Leeuwarder afdeling van GroenLinks gefuseerd was met PAL, bestond er naast de landelijke afdracht ook nog een oude, lokale afdrachtenregeling voor de gemeenteraadsleden. Wij werden geacht (ook weer uit mijn hoofd) een extra 150 gulden aan de afdeling af te staan. Belangrijk verschil was dat de landelijke afdracht (GroenLinks) verplicht was, maar de lokale afdracht (PAL) vrijwillig was. 
 
In een gesprek met de (lokale) penningmeester heb ik aangegeven die vrijwillige, lokale afdracht aan PAL niet te zullen doen. In de eerste plaats had ik niks met die oude club, ik was lid van GroenLinks. In de tweede plaats werd de lokale afdracht gebruikt om een fractiemedewerker te betalen die het verdomde haar werk te doen. Ikzelf had een deel van haar taken overgenomen. Daarmee zou de situatie ontstaan dat ik haar zou betalen én ook haar werk nog zou doen! De penningmeester ging er mee akkoord.
De landelijke afdracht heb ik uiteraard wel aan het partijkantoor van GroenLinks overgemaakt.

Royement
Nadat de concept-kandidatenlijst bekend was gemaakt, besloot het bestuur een kwestie te maken van het feit dat ik nooit die vrijwillige, lokale afdracht had gedaan. Jarenlang had ik daar niemand over horen klagen (kon ook niet, vrijwillig karakter immers), nu werd het gebruikt om een probleem te creëren. Ik werd geconfronteerd met drie opties:
1) een deurwaarder om het achterstallige bedrag te innen
2) royement
3) schrappen van de kandidatenlijst
 
Hoewel geen van die drie maatregelen stand zouden houden (welke deurwaarder gaat een achterstallige vrijwillige bijdrage innen?) was de boodschap wel helder: men wilde niet met mij verder en wilde daar graag een relletje omheen creëren bij wijze van natrap.
Natuurlijk had ik deze kwestie als een luchtballon had kunnen doorprikken, maar ik zag ook voor me hoe ik nog een raadsperiode lang met deze club van crisis naar crisis zou kunnen moeten strompelen. Ik besloot me terug te trekken van de kandidatenlijst.

Na mijn vertrek uit de gemeenteraad heb ik me nooit met de gemeentepolitiek bemoeid, zeker niet met PAL/GroenLinks. In mijn achteraf misschien naïeve idealisme waarmee ik aan mijn raadslidmaatschap begon, had ik niet gerekend op de platte machtsspelletjes en baantjesjacht die ik bij GroenLinks niet verwacht had.
 
Of moet ik PAL zeggen?

Binnen de fractie stelde Annemarie Visser zich vanaf het begin enigszins als een einzelgänger op. Ze was nauwelijks geïnteresseerd in andere zaken dan milieu. Bij de verdeling van de lidmaatschappen van de commissies wilden we in duo’s werken. André Roekiman en Symone de Bruin waren een duo, Harm Brinks en ik ook. Annemarie was maar in één commissie geïnteresseerd (Milieu & Stadsbeheer) en wilde die commissie ook niet met iemand anders samen doen.
 
Omdat ze gedreven en kundig was op dat terrein werd ze door ons, de overige fractieleden gewaardeerd, maar niet om haar manier van samenwerken. We ervoeren haar vaak als stug, rechtlijnig en afstandelijk.
Dat begon ernstig te schuren en zelfs te botsen toen in 1995 de nieuwe Algemene Bijstandswet (nABW) werd ingevoerd. De wet was ontegenzeglijk een verslechtering ten opzichte van de bestaande wet, maar aangenomen door de Tweede en Eerste Kamer en als gemeenteraad konden we op de wet geen invloed uitoefenen. Wel op een bepaald deel van het budget dat door gemeenten vrij te besteden was.
 
André en Symone stortten zich hier op om te kijken of bijstandsgerechtigden jaarlijks een extra bedrag kon worden uitgekeerd of dat een regeling kon worden bedacht waar mensen gebruik van zouden kunnen maken. Er volgden onderhandelingen met de andere collegepartijen waar ook Harm Brinks als wethouder en ik als fractievoorzitter nauw bij betrokken waren. We probeerden, zoals we dat in die tijd zeiden, de scherpste kantjes van de wet af te vijlen.
Er moest in de gemeenteraad een besluit genomen worden over de invoering van de nABW, inclusief de maatregelen die we als collegepartijen hadden uitgewerkt om mensen met een bijstandsuitkering nog enigszins tegemoet te kunnen komen.

Tegenstem
Tot onze verbazing – en eerlijk gezegd ergernis – wilde Annemarie daar echter niet aan meewerken. Ze kondigde zelfs aan tegen het invoeringsbesluit te zullen stemmen.

Zo ontstonden in vicieuze cirkels ronddraaiende discussies met Annemarie waarin we haar probeerden uit te leggen dat als zij tegenstemde, zij ook tegen onze mooie lokale maatregelen zou stemmen. Zij wilde echter principieel tegen de nABW stemmen, want zelf had ze ook een bijstandsuitkering. Het argument dat zelfs als iedereen in de gemeenteraad zou tegenstemmen, deze landelijke wet sowieso ingevoerd zou worden, maar dan zonder onze maatregelen, sloeg volstrekt niet aan.
 
Uiteraard heeft Annemarie de vrijheid gekregen tegen te stemmen in deze zaak die voor haar zo gevoelig lag. Haar starre en in toenemende mate ook vijandige gedrag was echter zorgelijk. In juni van 1995 hebben Harm Brinks en ik op de zolder van het Stadhuis (nu de kamer van wethouder Hein Kuiken) een gesprek gevoerd met de toenmalige voorzitter van het afdelingsbestuur van PAL/GroenLinks. We waarschuwden hem dat de opstelling van Annemarie tot een lelijke kwestie zou kunnen uitlopen en vroegen hem/het bestuur om in te grijpen.
 
Het bestuur deed echter niets.
 
In november zat het met name Symone zo hoog dat zij vroeg om een ‘time-out’. Vier weken lang geen vergaderingen met Annemarie, tijd om te bezinnen of we nog met elkaar verder konden en zo ja hoe. Annemarie stemde daarmee in en we brachten het bestuur op de hoogte. De fractie stond op springen, een breuk kwam erg dichtbij. Na 1 januari 1996 zouden we moeten bepalen hoe verder. Je zou denken dat dat een bestuur doet opschrikken, maar er gebeurde heel december 1995 niets…

Breuk
Begin januari sprak ik met Annemarie. Ze wilde op geen enkele manier de rest van de fractie begrijpen, laat staan tegemoet komen: ‘ik ben die ik ben en ik verander niet!’ Uiteraard was ze ervan op de hoogte dat dat standpunt een breuk in de fractie betekende en ik heb het bestuur daarvan op de hoogte gebracht. De suggestie die het bestuur op dat moment deed was dat er misschien gesprekken moesten plaatsvinden. Ik heb dat afgewezen. Dat had eerder gekund, dat had eerder gemoeten, maar was nu niet meer aan de orde. De breuk was een feit door een star fractielid en een handelingsverlegen bestuur.
 
Nadat ik dit in een persbericht naar buiten had gebracht, brak een storm los. Het bestuur speelde dat ze door de kwestie overvallen was en dat Harm, Symone, André en ik de voorgestelde acties van het bestuur (de gesprekken) niet wilden afwachten. Aangezien de fractie, cq. ik bij de leden toch al geen goeie reputatie had na de kwestie van de wethouderskeuze, volgde een heftige ledenvergadering, die resulteerde in een onderzoekscommissie onder leiding van Hetty Hafkamp.

Na een paar maanden gaf hij Harm, Symone, André en mij complimenten voor de serieuze en professionele manier waarop wij ons raadswerk deden. Hij had daar blijkbaar een ander beeld bij gehad. Jammer, want deze en andere grote en kleine crises hadden misschien voorkomen kunnen worden als de fractie steun had gekregen waar we dat zochten: op de inhoud.
 
Wat de onderzoekscommissie concludeerde weet ik niet meer precies. De fractie kreeg in ieder geval een veeg uit de pan, maar de houding van Annemarie werd ook bekritiseerd en de breuk werd als onvermijdelijk gezien. Maar dat wisten wij toen al.
 
En de volgende crisis was alweer in de maak.