Johannes Beers
  • Blog
  • Frysk
    • ferhalen
    • essees
    • boekbesprekken
    • kollums
  • History
    • Frescoes >
      • Frisian frescoes
      • Danish frescoes
      • Swedish frescoes
      • Other countries
    • Runes >
      • Runes in Frisia >
        • Frisian runic inscriptions
        • Aspects of Frisian runes
        • The corpus of Frisian runic inscriptions
      • Runes in Denmark
      • Runes in Sweden
    • Viking trading places >
      • Ribe
      • Hedeby
      • Birka
      • Kaupang
      • Dorestad
    • Carel Roorda
    • The Georgian uprising on Texel
    • 1952: Swedish DC-3 shot down by Russia
  • Genealogie
    • beersgeschiedenis
    • Beerskwartierstaat >
      • beersrinzepiet
      • beersjitze
      • beersrinze
      • beerspieter
      • beersrinsegerlofs
      • beersgerlofklazes
      • beersclaasmartens
      • beersmaartenijans
    • palgeschiedenis
    • PalKwartierstaat >
      • palauke
      • paljogchum >
        • devries
      • paljelkewiebes
      • palwiebeoenes
      • paloenejelkes
      • paljelkejohannes
      • paljohannesgerrits
      • palgerritjohannes
  • Foto's
    • Geschiedenis
    • Stinzen en states
    • Stad en Dorp
    • Landschap
    • Militair
    • Muziek
    • Diversen
  • Zorg
    • Sietze Kijlstra
    • Johan Mackenbach
    • Evelien Finnema
  • Contact

Hat prins Albert fan Monaco Fryske roots?

15/8/2015

0 Opmerkingen

 
Foto
De kening komt nei Ljouwert, gûnzet it troch de stêd. Hy sil in muorreskildering ûntbleatsje fan Maria Louise van Hessen–Kassel. Op de skildering portretten fan guon keninklike figueren út heel Europa: keninginne Margarethe fan Denemarken, prins Albert fan Monaco en fansels ús eigenste Willem-Alexander. De gedachte by de skildering is dat it sa moai is dat safolle keninklike figueren neiteam binne fan dy ‘Maaike Muoi’ fan Fryslân.

By de ferbou fan it Ljouwerter stedhûs in tal jierren ferlyn is de soudering fan de entree beskildere mei portretten fan ferneamde Ljouwerters. Wy werkenne Slauerhof, Escher, dy ivige Mata Hari én steedhâlder Willem Lodewijk. Likegoed as Maria Louise hie dy lêste in bynamme: Us Heit.

Friezen geane mar nuver om mei harren skiednis. Maria Louise en Willem Lodewijk wiene beide gjin Ljouwerters, gjin Friezen en sels gjin Nederlanners. Hessen en Nassau lizze beide ommers yn it hjoeddeistige Dútslân. Hoe kin it dat wy dizze twa Dútsers ferearje as grûnlizzers fan it moderne Fryslân? Dat der in stânbyld stiet foar Willem en akteurs Maria neispylje by stedskuiers yn ‘Nassaustêd’ Ljouwert?

Willem Lodewijk wie as steedhâlder kapitein-generaal fan de Fryske troepen. By de Slach by Boksum fan 1586 – foar Fryslân de tsjusterste oere fan de Spaanske besettingstiid – wie it lykwols net Willem Lodewijk, mar in Deen dy’t de troepen oanfierde. Willem Lodewijk wie der op dat stuit hielendal net.

En Maria Louise? Sa’t yn de Kanon fan de Fryske Skiednis ek sein wurdt, woe hja graach dat har soan it erfsteedhâlderskip fan de hiele republyk krije soe. Fryslân wie har blykber te min. Sa gau as it soanleaf Willem Karel Hendrik Friso slagge om steedhâlder foar alle gewesten te wurden, binne de Nassaus nei De Haach ferhuze. Mocht Ljouwert himsels graach presintearje as ‘hofstêd’ fanwege it Nassauferline, de Nassaus sels tochten der blykber oars oer.

It wiene de famyljebelangen dy’t by de Nassaus boppe-oan stiene. Dat blykt ek út in wichtich skeel dat Willem Lodewijk hie mei de lieder fan de Fryske steaten, Carel Roorda. Oan de ein fan de 16e ieu – de Tachtichjierrige Oarloch wie op syn fûlst – wie der yn it noarden noch ien grut bolwurk fan de Spanjaarden: Grins. Fansels woe Roorda graach de Spanjaarden út Grins wei hawwe en hy frege Willem Lodewijk om de Fryske troepen yn te setten en Grins te ûntsetten.

Willem Lodewijk wegere.

Wat de belangen fan Fryslân ek wêze mochten, Willem Lodewijk hie earst oerlis mei syn neef, prins Maurits, dy’t leaver stêden yn it westen fan de Nederlannen befrije woe as de bedriging fan Fryslân fanút Grins útskeakelje. It soe net wer goedkomme tusken Willem Lodewijk en Carel Roorda. Yn in smoarch spultsje iepene Willem Lodewijk in brief dy’t Roorda oan in politike freon skreaun hie en dêr’t er him yn beklage oer de diktatuer fan Willem Lodewijk. Dizze lêste lies it brief foar yn in steategearkomste en twong de steaten foar him of Roorda te kiezen. De rol fan Roorda wie dêrmei útspile.

En dat is tige spitich, want Roorda hat yn de prille jierren fan de Republyk as lid fan de Steaten-Generaal altyd de belangen fan Fryslân ferdigene. Hy stie foar in sterk, selsstannich Fryslân yn it gruttere ferbân fan de Republyk. Willem Lodewijk socht allinnich mar in plak dêr’t de Nassaus en de Oranjes harren aadlike ambysjes op útlibje koene.

Hoe’t de Friezen mei harren skiednis omgeane, die bliken doe’t ik in pear jier ferlyn nei de Grutte Tsjerke yn Ljouwert gong, dêr’t Roorda begroeven leit. Syn stien wie net mear te finen. In bytsje ûndersyk makke dúdlik dat by in restauraasje alle grêfstiennen fuorthelle binne. De grêfstien fan ien fan de grutste Friezen ea, is ûnachtsum fuortsmiten. No is der net mear in soad werom te finen fan Roorda. Der is in skoalle nei him ferneamd, in skûtsje en ien of twa strjitten, mar dat is alles. Der is oer it libben en wurk fan Roorda alhiel net folle bekend, der is sels net in portret fan him bewarre bleaun. De skiednis wurdt ommers skreaun troch de winners, yn dit gefal Ubbo Emmius, in goede freon fan Willem Lodewijk.

Soe Fryslân mei in nije blik nei de eigen skiednis sjen wolle, dan soe in earste stap in betinkplaat foar Carel Roorda yn de Grutte Tsjerke fan Ljouwert wêze kinne. Lit ús dat mar ris dwaan.

Publisearre op Skanomodu Y-Skrift, 11 augustus 2015
0 Opmerkingen
    Ik ben ook te vinden op Mastodon

    Categorieën

    Alles
    Berlin
    Danish Adverts
    Digitale Voetafdruk
    Frysk
    Graphic Novel
    PAL/GroenLinks
    Popmuziek
    Reboelje
    Skanokollum
    Waargebeurd
    Zeer Kort Verhaal
    Zorg

    Archieven

    Maart 2023
    Februari 2023
    Januari 2023
    November 2022
    Juli 2022
    Juni 2022
    Mei 2022
    September 2021
    Augustus 2021
    Mei 2021
    Maart 2021
    Februari 2021
    Januari 2021
    December 2020
    November 2020
    Oktober 2020
    Augustus 2020
    April 2020
    Februari 2019
    December 2018
    November 2018
    September 2018
    Juli 2018
    Juni 2018
    Mei 2018
    April 2018
    Maart 2018
    Februari 2018
    Januari 2018
    December 2017
    November 2017
    Oktober 2017
    Juni 2017
    Mei 2017
    April 2017
    Maart 2017
    Februari 2017
    Januari 2017
    December 2016
    November 2016
    Oktober 2016
    September 2016
    Augustus 2016
    Juli 2016
    Juni 2016
    Maart 2016
    Februari 2016
    Januari 2016
    December 2015
    November 2015
    Oktober 2015
    Augustus 2015
    Juni 2015
    Mei 2015
    April 2015
    Maart 2015
    September 2014
    Augustus 2014
    Juli 2014
    Juni 2014
    Mei 2014
    November 2013
    Oktober 2013
    September 2013
    April 2013
    Maart 2013
    December 2012
    Februari 2012
    December 2011
    Mei 2010
    Februari 2009

Powered by Maak je eigen unieke website met aanpasbare sjablonen.
  • Blog
  • Frysk
    • ferhalen
    • essees
    • boekbesprekken
    • kollums
  • History
    • Frescoes >
      • Frisian frescoes
      • Danish frescoes
      • Swedish frescoes
      • Other countries
    • Runes >
      • Runes in Frisia >
        • Frisian runic inscriptions
        • Aspects of Frisian runes
        • The corpus of Frisian runic inscriptions
      • Runes in Denmark
      • Runes in Sweden
    • Viking trading places >
      • Ribe
      • Hedeby
      • Birka
      • Kaupang
      • Dorestad
    • Carel Roorda
    • The Georgian uprising on Texel
    • 1952: Swedish DC-3 shot down by Russia
  • Genealogie
    • beersgeschiedenis
    • Beerskwartierstaat >
      • beersrinzepiet
      • beersjitze
      • beersrinze
      • beerspieter
      • beersrinsegerlofs
      • beersgerlofklazes
      • beersclaasmartens
      • beersmaartenijans
    • palgeschiedenis
    • PalKwartierstaat >
      • palauke
      • paljogchum >
        • devries
      • paljelkewiebes
      • palwiebeoenes
      • paloenejelkes
      • paljelkejohannes
      • paljohannesgerrits
      • palgerritjohannes
  • Foto's
    • Geschiedenis
    • Stinzen en states
    • Stad en Dorp
    • Landschap
    • Militair
    • Muziek
    • Diversen
  • Zorg
    • Sietze Kijlstra
    • Johan Mackenbach
    • Evelien Finnema
  • Contact