Koartlyn wie ik yn Berlin, oan de Karl Marx-Allee, in strjitte dyt yn it kommunistyske tiidrak Stalinallee neamd wie. Yn de jierren fyftich binne der manmachtige appartementekompleksen boud foar de wurkers fan de DDR. Sa't wy wend binne fan de kommunisten, net de mest fleurige arsjitektuer.

Efter de Karl-Marx-Allee leit it Stasimuseum, dat húsfeste is yn it âlde kantoar fan de Stasi. Ek al sa'n freugdefol stikje arsjitektuer.

It die my earne oan tinken, mar ik koe der dêr yn Berlin net rjocht op komme.

No wit ik it wer: it wie in plaatsje yn de Leeuwarder Courant fan it plan om oan de Tesselschadestraat yn Leeuwarden nije 'zakelijke woontorens' de bouwen. Neffens my is it dúdlik wêr't de betinkers harren ynspiraasje weihelle hawwe:

Een beetje tot mijn eigen verrassing (wat heb ik soms, op sommige zaken, toch een doorzettingsvermogen!) maak ik serieus werk van mijn plan om mijn digitale voetafdruk te verkleinen. Back to the nineties, de tijd voordat Google, Facebook en andere stiekeme bedrijven via je smartphone je hele ziel en zaligheid kaart konden brengen!

Vanavond heb ik mijn smartphone ingeruild voor een eenvoudig toestelletje, ongeveer het goedkoopste dat er te vinden is. Dat kon omdat ik steeds meer functies die mijn Nokia Lumia vervult, vervang door ouderwetse losse onderdelen. Bellen doe ik dus voortaan met een Alcatel OneTouch.

Een andere functie op mijn smartphone is mijn agenda. Vorige week in Berlijn heb ik voor het eerst in jaren weer een papieren agenda gekocht. Ken je dat gevoel nog dat je als tiener had als je een nieuwe schoolagenda had gekocht? Gauw naar huis, je naam erin schrijven, adressen en verjaardagen invullen... Dat gevoel, het overviel me even. Heel even.

Dan blijkt dat een volwassen man nog 'in zijn nopjes' kan zijn met het kopen van een agenda.

Wie zegt dat eigenlijk nog: 'in zijn nopjes zijn'? Wie gebruikt de term 'MP3-speler' nog wel eens? Ik dus! Ik had eigenlijk niet gedacht dat ze nog verkocht worden, maar bij de Saturn aan Alexanderplatz bleek nog een ruime keuze! Zo heeft een los apparaat ook de functie van draagbare muziekspeler van mijn telefoon overgenomen.

Op de noordelijke helft van het eiland in de rivier Spree, liggen de Dom van Berlijn en een handvol musea. We hebben gekozen voor het Neues Museum (de andere komen een andere keer wel), vooral omdat we Nefertiti graag wilden zien.

Anders dan de naam doet vermoeden is het Neues Museum een heerlijk ouderwets museum over geschiedenis met lekker veel vitrines.

En ja, ze is a-dem-be-ne-mend mooi: Nefertiti. Sowieso is het aardig om iets dat je al zo vaak in boeken en op TV hebt gezien van dichtbij te kunnen bekijken. Maar als je zo dichtbij het voorwerp staat kun je de schoonheid pas echt waarderen: het gezicht is gemaakt met heel fijne, ranke lijnen van de neus, de mond en de hals en alles is uit kalksteen gebeeldhouwd.

Altijd leuk om in het buitenland te ontdekken dat ze echt wel weten wie de Friezen waren. Het Neues Museum heeft gelukkig een mooie afdeling Germanica (is dat een woord?) want altijd en eeuwig die musea over de Romeinen, dat heeft een mens wel een keer gezien (overigens heeft het Neues Museum ook een afdeling Romanica. En nee, dat is waarschijnlijk niet een bestaand woord).

Dat Romeinen en Egyptenaren mooie siervoorwerpen wisten te maken is agemeen bekend. De sierkunst van de Germanen blijft vaak wat onderbelicht. Vandaar een foto van Germaanse sierkunst: een riemgesp uit de zevende eeuw met een afbeelding van - waarschijnlijk - Christus.

Je raadt nooit wie we in Berlijn (bijna) tegenkwamen: Vladimir! Vladimir Poetin! En niet alleen Vladimir, maar ook Francois Hollande was er en Petro Porosjenko. Allemaal op bezoek bij Angela Merkel, om te praten over Syrië en de Oekraïne.

Wij merkten het pas toen we over Unter den Linden liepen en de toegang tot de Brandenburger Tor versperd werd door een pantserwagen (foto 1). Overal waar we keken stonden politiebusjes (foto 2) en de politiemensen die we begonnen lastig te vallen met toeristische vragen, zeiden dat ze ook niet wisten wat er aan de hand was. Uiteraard gingen er spookbeelden door mijn hoofd van een terroristische aanslag, al leek de Brandenburger Tor me daar niet geschikt voor.

​De sfeer aan de achterkant van de poort was ook dusdanig ontspannen, dat er iets anders aan de hand moest zijn. Daar gingen de politiemensen die uit 'de provincie' waren opgetrommeld met elkaar op de foto voor de Brandenburger Tor (foto 3).

​Hoe leuk is dat?

Wat er wel aan de hand was bleek verderop, toen een motoragent ons verbood over te steken. Na vijf minuten passeerde een stoet van zo'n tien zwarte Mercedessen, met voorop en achteraan de colonne een politieauto met een keurige vlag (foto 1).

Wie ons passeerden is me niet helemaal duidelijk, ondanks het feit dat de ruiten niet eens getint waren. Aan het vlaggetje en de sticker op de voorruit van de Mercedes te zien was het de Syrische delegatie (foto 5), maar of Porosjenko himself in de auto zat, heb ik nog steeds niet kunnen uitmaken (foto 6).

Ik ben van de generatie die op 9 november 1989 met open mond voor de televisie zat en zag hoe Oostduitsers door de Muur heen braken en euforisch West-Berlijn binnenliepen. Vandaag was ik op de plek waar een deel van die Muur nog bewaard wordt: de Bernauerstrasse.

De Muur is al bijna weer net zolang weg (27 jaar) als dat hij er gestaan heeft (28 jaar), maar dat neemt niet weg dat ik onder de indruk raakte van de tastbare geschiedenis: de betonnen platen die ooit deel uitmaakten van de Muur, de tegels in het gras die aangeven waar ontsnappingstunnels liepen en de kelders van woningen die gesloopt zijn om grenswachten beter zicht en schootsveld te bieden.

​En in dat gebied laten Berlijners nu hun hond uit...

In het documentatiecentrum zag ik veel iconische filmbeelden langskomen: een 77-jarige vrouw die uit een raam op de tweede verdieping van een huis bungelt, nog vastgehouden door een man, tot ze in het vangnet van de brandweer valt, de vrouw die het niemandsland doorrent en met haar haar in het prikkeldraad blijft hangen, Hans-Dietrich Genscher op het balkon van de Westduitse ambassade in Praag en woordvoerder Schabowski van de SED die onbedoeld het startsein voor de val van de Muur geeft als hij per ongeluk zegt dat Oostduitsers 'per direct' het recht hebben naar het Westen te reizen.

​Toch is er geen filmbeeld dat me zo is bijgebleven als dat van de grenswacht Conrad Schumann die eerst quasi-nonchalant tegen een huis aan de Ruppiner Strasse leunt en dan - als zijn collega's even niet kijken - een sprintje trekt, over de prikkeldraadversperring springt, zijn geweer weggooit en in een klaarstaand politiebusje springt.

​De man is de rest van zijn leven bang geweest voor represailles van de Stasi en pleegde in 1998 om onbekende redenen zelfmoord.

Een eerste keer naar Berlijn. Vanuit Fryslan zijn er met de auto dan twee mogelijke routes. Over Hamburg of over Hannover. Hannover was qua afstand net iets korter. We kwamen na Hannover echter in een file te staan, na een dodelijk ongeval, waarbij een vrachtwagen met gevaarlijke stoffen betrokken was.

Na enkele uren filerijden bereikten we de afrit bij Bornstedt en werden we door Eichenbarleben naar Irxleben naar de snelweg terug geleid. Dat klinkt soepel, maar ook over die tien tot vijftien kilometer deden we ongeveer een uur. De beide dorpen gaven een eerste indruk van het oude Oost-Duitsland dat na de hereniging nog steeds niet in volle bloei staat.

De volgende dag bleek op bijna dezelfde plek - ter hoogte van Bornstedt - opnieuw een ongeval te hebben plaatsgevonden, deze keer zelfs met twee doden. Een gefrustreerde brandweerman vertelde in het regionale nieuws van de moeite die de hulpdiensten hadden gehad om de plek van het ongeluk te bereiken.

In Nederland en Denemarken heb ik gezien hoe haastig weggebruikers ruimte maken voor hulpdiensten. Blijkbaar vinden veel Duitsers het acceptabel verkeersslachtoffers te laten creperen.

Op de terugweg zijn we over Hamburg gegaan.