Reboelje (3): Parelvissers

In de tijd voor sociale media vroeg aandacht krijgen voor je studentenacties een ingewikkelde en soms zelfs illegale werkwijze: we gingen posters plakken in de binnenstad van Leeuwarden.
 
We verzamelden bij de kroeg van studentenvereniging Wolwêze in de Bagijnestraat. De aanpak was best professioneel. We werden verdeeld in drietallen, bewapend met een stapel posters, een emmer stijfsel en een kwast. De taakverdeling in de drietallen was dat nummer één de poster vasthield, nummer twee er met de kwast overheen streek terwijl nummer drie op de uitkeek stond. Verder was er een briefing vooraf.
 
Die briefing bestond uit het toedelen van een ‘sector’ in de binnenstad voor ieder drietal om in te plakken. Verder legde een beroepsdemonstrant uit waar we rekening mee moesten houden als we gearresteerd zouden worden. Vastzitten was vervelend, maar plakken was een zo licht vergrijp dat we na 24 uur vrijgelaten zouden worden, als de politie maar niet achter onze naam zou komen. Om een boete uit te schrijven hadden ze immers je naam nodig. Dus, geen portemonnee mee of iets anders waar je naam op stond. Zelfs aan huissleutels kon de politie nagaan waar je woont en wie je bent, dus ook de huissleutels bleven achter in Wolwêze.

'Wat gebeurt er als je opgepakt wordt?'

De nis in de Oude Lombardsteeg waar R. en ik ons verstopten (toen nog zonder de grijze kast)

Leeuwarder Courant, 19 oktober 1988

Sinds we een stel waren, was het iedereen wel duidelijk dat E. en ik samen op pad gingen. We gingen op pad met R. Hij had een handicap, waardoor hij behoorlijk mank liep. Dat bleek een nadeel toen we al plakkend op de Voorstreek kwamen en honderd meter achter ons twee mannen zagen die onze pas geplakte posters bekeken en daarna van de muur trokken. Onzeker of het politie in burger was of twee kerels die uit waren op een vechtpartij (in beide hadden we geen zin), besloten we te vluchten door de Poststraat naar de St. Jacobsstraat en verder. Dat ging lastig aangezien R. ons met moeite kon bijhouden. Als in een slechte film riep R. ‘gaan jullie maar, ik red me wel’.
 
Wat we – net als in een slechte film – uiteraard niet deden.
 
Het lukte ons uiteindelijk de mannen af te schudden. Op de Lange Pijp kwamen we een ander plakkend drietal J., P. en A. tegen en vertelden wat ons was overkomen. Na een paar minuten gepraat te hebben gingen we verder. E., R. en ik liepen naar de Zuidzijde van de Nieuwestad, J., P. en A. liepen de Nieuwestad af.
 
Ik heb er niks van gezien. Ik hoorde alleen de hard rijdende auto’s die met piepende banden tot stilstand kwamen, ergens achter ons op de Nieuwestad. R. riep: ‘Politie! Rennen!’
Samen renden we een steeg in en verscholen ons in een nis. Zelfs als de politie de steeg in zou kijken, zouden ze ons niet zien staan. Pas toen kwam ik erachter dat E. niet met ons mee gerend was en waarschijnlijk in de klauwen van de politie gevallen was. Alsof we nog steeds in een slechte film figureerden fluisterde ik tegen R.: ‘Ik moet E. gaan halen!’
Natuurlijk was dat geen optie, maar ik vroeg me als beginnend vriendje wel af wat het met onze relatie zou doen nu ik in een moment van crisis niet heldhaftig het leven van m’n vriendin had gered en alleen aan m’n eigen hachje had gedacht.
 
'Waar komen wij vandaan?'
Na een tijdje kwam E. echter de steeg ingelopen. Zij had alles zien gebeuren. Hoe de politieauto’s gierend waren komen aanrijden, J. P. en A. hadden omsingeld, gearresteerd en afgevoerd. Zelf was zij in de diepe portiek van een schoenenwinkel gedoken, waar geen licht viel en zij door de politie over het hoofd was gezien.
Het was wel duidelijk dat het te gevaarlijk was om nog met plakken verder te gaan die nacht, nu we wisten dat de politie op jacht was. We lieten onze emmer met stijfsel, kwast en posters in de nis staan en verlieten de steeg aan de Zaailandkant. R. eerst. Hij woonde achter het gerechtsgebouw en ging naar huis. Hij zou doen alsof hij dronken was: ‘met m’n manke been ziet dat d’r altijd wel geloofwaardig uit’.
E. en ik zouden samen via het Zaailand naar de Doelesteeg lopen en dan terug naar de Bagijnestraat om de huissleutels op te halen. Als een onschuldig, verliefd stel.
 
Die tactiek leek te mislukken toen we onschuldig en verliefd in de Doelesteeg liepen en een politieauto achter ons aankwam. We gingen aan de kant alsof we de auto wilden laten passeren, maar uiteraard stopte de auto en de agenten stapten uit. Waar we vandaan kwamen.
‘Blokhuisplein’, loog ik kei-, maar dan ook keihard, maar het kwam er ook zo snel uit dat het klonk alsof het echt zo was. Wat we daar deden.
‘We zijn bij D. en S. geweest, vrienden van ons’, loog E. even snoei-, maar dan ook snoeihard als ik. Blijkbaar waren we hier goed in. Waar we naar toe gingen.
‘Naar huis.’
‘Waar is dat?’
‘Beijerstraat.’
‘Dus jullie komen van het Blokhuisplein en gaan naar de Beijerstraat. Wat doen jullie dan in de Doelesteeg?’
 
Goeie vraag. Het lag bepaald niet op de route…
 
De ongeloofwaardigheid van dat verhaal werd versterkt door ons studentikoze uiterlijk. E. droeg een halflange paarse jas en uiteraard haar roodgeverfde omhooggetouppeerde haar, ikzelf had een groot, warrig bos krullen en een lange grijze jas. Voor de politieagenten moet het echter overduidelijk zijn geweest dat wij bij de plakactie betrokken waren omdat we beide met buttons op onze jas liepen met teksten als ‘Tsjin Deet’. Onze tactiek leek echter toch te slagen. Zonder de emmer, kwast en posters, was ons niks te maken.
‘Ach, we dachten, we lopen nog even een stukje om…’
We konden doorlopen.
 
Burgum
Niet helemaal gelukkig met het feit dat we E.’s feitelijke adres hadden opgegeven, liepen we door. Er zat niets anders op dan naar de Beijerstraat te lopen voor het geval de heren agenten ons zouden volgen. In paniek realiseerden we ons dat de huissleutels nog bij Wolwêze lagen en dat van de drie andere bewoners van het huis waarschijnlijk niemand thuis was. Iedereen was op pad om te plakken en van hen was A. was zeker niet thuis, want gearresteerd. Als de anderen al uitgeplakt waren, zaten ze nu waarschijnlijk nog in Wolwêze na te praten.
 
Het worst-case-scenario bleek het scenario van dienst die nacht. We belden aan bij de Beijerstraat. De lichten brandden volop, maar er werd niet gereageerd. Niemand thuis. Vanuit de Grote Kerkstraat werden we ineens beschenen door de koplampen van onze politieauto. Terwijl ze ons langzaam passeerden en naar ons loerden, deed E. alsof de sleutel in een roestig slot maar moeilijk wilde draaien. Ik zwaaide vriendelijk naar de heren agenten.
 
Ze trapten er in en reden door.
 
Er zat niets anders op dan naar Wolwêze te gaan, onze huissleutels op te halen en hopen dat we de politie onderweg niet een derde keer zouden tegenkomen. Dat lukte en bij Wolwêze troffen we de andere plakploegen. Zij hadden het opgegeven omdat ze teveel politie zagen rondrijden. We konden vertellen wat er met J., P. en A. was gebeurd.
 
De volgende ochtend belde J. dat ze al was vrij gelaten. Waar P. en A. waren wist ze niet. Later bleek dat het cellenblok in het Leeuwarder politiebureau al vol zat. P. en A. waren naar Burgum gebracht. Ze werden pas laat op de dag vrijgelaten en konden al liftend naar Leeuwaren terugkomen, want zonder portemonnee op zak had een buskaartje d’r niet ingezeten. Stoer was het wel. Ze waren opgepakt, vastgezet, zonder boete vrijgekomen en ze zich niet eens verveeld.
 
‘Nee hoor. We hebben het in het celblok in Burgum het duet uit de Parelvissers gezongen. Achter elkaar door.’